kuti

Á næstu vikum munum við fjalla um heimsóknir forsvarsmanna Framsýnar á vinnustaði á félagssvæðinu. Starfsfólk á vinnustöðum sem óskar sérstaklega eftir því að fulltrúar félagsins láti sjá sig er beðið um að setja sig í samband við skrifstofu stéttarfélaganna á Húsavík. Við byrjum á því að segja frá því að á laugardaginn var komið við hjá starfsmönnum Vatnajökulsþjóðgarðs í Ásbyrgi þar sem starfsmenn voru að hamast við að slá lúpínu í landi  þjóðgarðsins.

Hilmir Smári Kristinsson gaf sér smá tíma til að ræða við forsvarsmenn Framsýnar áður en hann hélt áfram að slá lúpínuna.

Bjartey Stefáns gaf Hilmi ekkert eftir og sló eins og enginn væri morgundagurinn.

Það er mikið um stuðbolta meðal starfsmanna sem starfa hjá fiskeldisfyrirtækinu Rifós í Kelduhverfi. Þegar fulltrúi Framsýnar var á ferðinni á dögunum voru þeir að grilla grillsneiðar frá Fjallalambi enda veðrið gott og allir í geggjuðu stuði auk þess sem tveir erlendir starfsmenn frá Búlgaríu, sem hafa verið við störf hjá fyrirtækinu, voru að kveðja og halda heima á leið eftir ánægjulega dvöl í Kelduhverfi. Það staðfestu þeir við talsmann Framsýnar sem var á staðnum til að heimsækja stjórnendur og starfsmenn fyrirtækisins. Að sjálfsögðu tók hann þátt í gleðinni með starfsmönnum Rifós áður en hann hélt heim á leið eftir vel heppnaðar vinnustaðaheimsóknir á austursvæðinu, það er frá Kelduhverfi til Raufarhafnar.

Jóhannes Guðmundsson starfsmaður og grillmeistari Rifós er hér með tveimur erlendum starfsmönnum sem voru að kveðja sína samstarfsmenn. Þeir voru ánægðir með dvölina í Kelduhverfi.

Um síðustu helgi var Sólstöðuhátíð haldin á Kópaskeri sem fór vel fram. Boðið var upp á fjölbreytta hátíð frá föstudegi til sunnudags. Meðal þess sem boðið var upp á laugardeginum var kynning á starfsemi fyrirtækja og félagasamtaka í héraðinu auk þess sem Framsýn var boðið að vera með kynningu á starfsemi félagsins. Hópur fólks leit við hjá fulltrúum Framsýnar og fengu upplýsingar um starfsemina. Nýir bæklingar með upplýsingum um réttindi félagsmanna voru vinsælir sem og húfur og ljóðabókin „Tvennir tímar“ sem félagið gaf nýlega út. Konfekt og kaffi var einnig í boði fyrir gestina. Sjá myndir sem teknar voru á kynningunni sem fram fór í Pakkhúsinu á Kópaskeri á laugardaginn.

 

Vegna landsleiks Íslands og Nígeríu á HM í dag verður skrifstofu stéttarfélaganna lokað kl. 14:50. Beðist er velvirðingar á þeim óþægindum sem þetta kann að valda.

 

Samkvæmt kjarasamningum og lögum skal launafólk fá einn frídag á viku í beinu framhaldi af daglegri lágmarkshvíld, þ.e. 35 klst. samfelld hvíld einu sinni í viku. Engin sérstök ákvæði eru í kjarasamningum eða lögum um hvernig við skuli brugðist ef þessi ákvæði eru ekki virt, ef frá eru talin sektarákvæði. Hæstiréttur staðfesti þann 14.6 sl. með dómi í máli nr. 594/2017 að atvinnurekendur bera ábyrgð á því að vinna sé skipulögð þannig að vikulegur frídagur sé virtur. Hæstiréttur segir jafnframt að enda þótt ekki sé gert ráð fyrir að umræddir frídagar séu launaðir sé ljóst að atvinnurekendur beri ábyrgð á að starfsmenn fái þá lágmarkshvíld sem í kjarasamningum greinir og ef atvinnurekendur fari ekki að kjarasamningum að þessu leyti eignist starfsmenn rétt til dagvinnulauna vegna þeirra vikulegu frídaga sem þeir ekki fá.

Ekki hefur verið fjallað um það fyrir dómi hvort frávik frá reglunni um 48 stunda vinnuviku að jafnaði skapi sambærilegan rétt en með sömu rökum og beitt var í Hrd. 594/2017 kann vel að vera að svo sé enda skylda atvinnurekanda jafn mikil í þessu efni eins og varðar vikulega og daglega hvíld.

Dómur Hæstarétts

Gylfi Arnbjörnsson, forseti Alþýðusambands Íslands, tilkynnti á miðstjórnarfundi sambandsins í dag að hann hygðist ekki bjóða sig fram til endurkjörs á 43. þingi ASÍ í október. Gylfi segir að þetta hafi ekki verið einföld ákvörðun, en að hann sé engu að síður sannfærður um að hún sé rétt.

„Ég tók við sem forseti ASÍ þremur vikum eftir hrun og það var gríðarleg áskorun sem beið okkar sem vorum í forystu á vinnumarkaðinum á þeim tíma. Nú 10 árum síðar erum við komin fyrir vind og vel það. Kaupmáttaraukningin á síðustu þremur árum er sú mesta í Íslandssögunni, atvinnuleysi er lítið, verðbólga lág og vextir í sögulegu lágmarki, þótt enn séu þeir alltof háir. Allir þessir þættir skipta launafólk miklu máli,“ segir Gylfi.

„Undanfarið hafa deilur innan verkalýðshreyfingarinnar hins vegar harðnað og menn tekist á um leiðir í kjarabaráttunni. Í þeim deilum virðist því miður sem persóna mín, í stað skoðana minna, sé orðin aðalatriði og þá á kostnað málefnalegrar umræðu. Alþýðusambandið er meira en 100 ára gamalt og gríðarlega mikilvægt í allri réttinda- og kjarabaráttu launafólks á Íslandi. ASÍ er mun stærra en nokkur einstaklingur, en ég viðurkenni að það er erfitt og lýjandi að eiga í átökum við félaga sína. Ég hef ávalt verið reiðubúinn til að berjast með félögum mínum og fyrir þá, en að berjast við þá gefur mér ekkert og skilar heldur engu fyrir hreyfinguna.

Ég er sannfærður um að sú sýn sem forysta Alþýðusambandsins og aðildarfélaganna hefur haft að leiðarljósi á síðustu áratugum hafi skilað miklum árangri og ég vona að áhersla verði áfram lögð á að tryggja stöðugleika og langtímaárangur í kjarabaráttunni. Ef brotthvarf mitt getur orðið til þess að auka líkurnar á að áfram verði haldið á svipuðum nótum ber mér að íhuga stöðu mína og hlutverk. Það hef ég nú gert og niðurstaða mín er sú að ég mun ekki gefa kost á mér sem forseti ASÍ á þinginu okkar í haust. Ég tek þessa ákvörðun í þakklæti og auðmýkt fyrir að hafa fengið að starfa fyrir íslenska verkalýðshreyfingu allan minn starfsferil. Ég vona sannarlega að hreyfingin nái vopnum sínum og sameinist í störfum sínum fyrir launafólk á Íslandi í komandi kjarasamningum. Verkalýðshreyfingin er nefnilega svo miklu öflugri þegar allir róa í sömu átt,“ segir Gylfi Arnbjörnsson.

Gylfi Arnbjörnsson hefur verið forseti ASÍ í 10 ár en hann var fyrst kjörinn í október 2008 og endurkjörinn fjórum sinnum eftir það. Þar á undan var Gylfi framkvæmdastjóri ASÍ frá 2001 en hann kom fyrst til starfa hjá verkalýðshreyfingunni árið 1989, þá sem hagfræðingur ASÍ hjá Kjararannsóknarnefnd.

Formaður Framsýnar, Aðalsteinn Árni, verður á ferðinni á morgun, fimmtudag, í Kelduhverfi, Öxarfirði og Raufarhöfn. Hann mun fara í vinnustaðaheimsóknir auk þess að ræða við þá einstaklinga á svæðinu sem hafa óskað formlega eftir samræðum við hann. Þeir aðrir sem vilja ná tali af honum á svæðinu er velkomið að setja sig í samband við Aðalstein á morgun í síma 8646604.

Þingiðn hefur látið gera þægilegar ferðatöskur/handtöskur fyrir félagsmenn. Þeir sem vilja eignast svona töskur eru beðnir um að kom við á skrifstofu stéttarfélaganna og þiggja tösku frá félaginu.

Það vakti athygli starfsfólks á Skrifstofu stéttarfélaganna hversu myndarlega uppábúnir starfsmenn VÍS á Húsavík voru í dag. Tilefnið var vitanlega fyrsti leikur íslenska karlalandsliðsins í knattspyrnu sem fer fram á morgun en þá mun liðið berjast við landslið Argentínu.

Eins og augljóst er þá voru þeir kumpánar í banastuði yfir þessu öllu saman enda stórt tilefni. Ekki var annað að heyra á þeim en að sigurmöguleikar íslenska liðsins séu með ágætasta móti á morgun.

Þrátt fyrir að við hinum megin á skrifstofunni höfum ekki tekið stemninguna alla leið eins og starfsmenn VÍS tökum við heilshugar undir baráttukveðjur þeirra til strákanna í Rússlandi.

Eins og sjá má voru okkar menn merktir í bak og fyrir og bjartsýnin sveif yfir vötnum. Hvort tölustafurinn sé merki um spá þeirra fyrir sætið sem íslenska liðið lendir í leiknum skal þó ósagt látið.

Stjórn Verkalýðsfélags Þórshafnar hélt stjórnarfund þann 13. júní sl. Á fundinum sköpuðust miklar umræður um auglýsingarherferð ASÍ sem hefur hlotið mikla og réttmæta gagnrýni undanfarin misseri. Stjórn Verkalýðsfélags Þórshafnar tekur heilshugar undir þessa gagnrýni og telur að þar sé verið að senda vægast sagt misvísandi skilaboð til hins almenna verkamanns.

Stjórni ályktaði eftirfarandi: „Stjórn Verkalýðsfélags Þórshafnar gerir alvarlegar athugasemdir við auglýsingarherferð ASÍ. Þessi auglýsingarherferð heldur á lofti áróðri sem beinist sérstaklega gegn kjarabaráttu verkafólks þar sem varað er við launahækkunum og verkföllum. Telur stjórn Verkalýðsfélags Þórshafar að slíkur áróður sé verkafólki síst til framdráttar og telur alvarlegt að stjórn ASÍ standi fyrir slíkum áróðri í sínum auglýsingum „

Þá fjallaði stjórn Verkalýðsfélags Þórshafnar um þá stöðu sem komin er upp hjá Landsbankaútibúinu á Þórshöfn þar sem enn er verið að skerða þjónustu íbúa hvað varða banka- og póstþjónustu. Stjórn telur að nú sé nóg komið og ályktaði eftirfarandi: „Verkalýðsfélag Þórshafnar harmar þá ákvörðun Landsbankans að skerða enn frekar opnunartíma í útibúum sínum út á landi. Íbúar í dreifðum byggðum þurfa mikið að stóla á t.d. póstþjónustu með aðkeypt aðföng. Telur Verkalýðsfélag Þórshafnar að sá opnunartími sem verið hefur síðustu misseri sé algjört lámark og ekki hægt að bjóða íbúum upp á enn frekari skerðingu“

 

 

Starfsfólk Hvamms, heimili aldraðra á Húsavík buðu forsvarsmönnum Framsýnar í heimsókn til að kynna fyrir þeim ákvæði kjarasamninga. Formaður Framsýnar fór yfir samninginn og helstu réttindi sem starfsmenn hafa hjá stéttarfélaginu. Starfsmenn lögðu fram margar spurningar sem formaðurinn svaraði eftir bestu getu. Svona boð frá starfsmönnum um að koma í heimsókn til að útskýra og fara yfir ákvæði kjarasamninga á vinnustaðnum er til mikillar fyrirmyndar. Rétt er að taka fram að starfsmenn stéttarfélaganna eru ávallt reiðubúnir að koma í vinnustaðaheimsóknir með fræðslu um kjarasamninga og málefni stéttarfélaganna.

Eins og kunnugt er eiga stéttarfélögin Framsýn og Þingiðn íbúðir í Þorrasölum 1 í Kópavogi fyrir félagsmenn. Íbúðirnar eru mjög vinsælar og því var ákveðið að bæta við einni íbúð til viðbótar á dögunum sem fer í útleigu til félagsmanna í haust. Stéttarfélögin eiga því orðið 5 íbúðir í fjölbýlishúsinu. Á dögunum var boðað til útifundar meðal íbúa í Þorrasölum 1. Tilgangur fundarins var að íbúar kynntust og grilluðu saman. Að sjálfsögðu fór fundurinn vel fram og ákveðið var að gera þessa samkomu að árlegum viðburði. Á miðfylgjandi mynd má sjá íbúa vera að undirbúa grillið.

Um þessar mundir eru ný lög um persónuvernd til umræðu á Alþingi. Fari lögin í gegnum þingið, sem reiknað er með, er þeim ætlað að tryggja persónuverndina enn frekar. Í ljósi þessa er mikilvægt að þeir aðilar sem fara með persónuupplýsingar eins og t.d. stéttarfélög búi sig vel undir breytingarnar. Til að mæta væntanlegum nýjum lögum stóðu stéttarfélögin fyrir fræðslu fyrir starfsmenn stéttarfélaganna í Þingeyjarsýslum, það er frá skrifstofu stéttarfélaganna á Húsavík og á Þórshöfn. Halldór Oddsson lögmaður ASÍ kom til Húsavíkur og fór yfir helstu breytingarnar sem boðaðar eru í frumvarpinu um persónuvernd. Ljóst er að um verulegar breytingar er um að ræða.

Halldór Oddsson lögmaður ASÍ gerði starfsmönnum stéttarfélaganna grein fyrir helstu breytingum á lögum um persónuvernd sem eru til umræðu á Alþingi.

Eins og kunnugt er gerðu nokkur stéttarfélög alvarlegar athugasemdir við auglýsingaherferð ASÍ varðandi kjaramál sem verið hafa í birtingu undanfarnar vikur. Ótrúlegur áróður kemur fram í auglýsingunum sem beinist sérstaklega að kjarabaráttu verkafólks, varað er við launahækkunum og verkföllum. Virt auglýsingastofa var fengin til að gera auglýsingarnar enda kostuðu þær sitt eða um 6,3 milljónir fyrir utan vsk. Heildarkostnaður er því væntanlega um 7,8 milljónir.

Meðal þeirra stéttarfélaga sem hefur gert athugasemdir við auglýsingaherferð ASÍ og störf forsetans er Framsýn stéttarfélag. Allt bendir til að breytingar verði á forystu ASÍ á þingi þess í haust.

 

 

Starfsgreinasamband Íslands stóð fyrir ungliðafundi á Bifröst í Borgarfirði um miðja síðustu viku. Framsýn átti tvo fulltrúa á fundinum. Fundað var í tvo daga, það er í aðdraganda formannafundar sambandsins sem fram fór á sama stað. Meðal þess sem var til umræðu á fundinum voru áherslur ungs fólks í hreyfingunni og helstu áskoranir ungs fólks. Farið var yfir vinnumarkaðinn í alþjóðlegu samhengi undir fyrirlestri Gylfa Dalmann. Þá var fjallað um framtíð vinnumarkaðarins og þátttöku í félögum undir leiðsögn Haraldar Daða Ragnarssonar. Fræðslustjóri Samtakanna 78, Sólveig Rós fræðslustýra fór yfir málin; Eru skápar á vinnumarkaðinum? Að lokum var síðan haldinn sameiginlegur fundur ungliðana með formönnum aðildarfélaga sambandsins. Í máli ungliðina kom fram að samverustundin á Bifröst hefði bæði verið gefandi og eins fræðandi. Auk þessa var haldin kvöldvaka sem fór vel fram enda ungliðarnir til mikillar fyrirmyndar í alla staði.

Sunna Torfadóttir og Aðalbjörn Jóhannesson voru fulltrúar Framsýnar stéttarfélags á fundinum.

Ungliðar innan SGS áttu góða samverustund á Bifröst í Borgarfirði í síðustu viku.

Formannafundur Starfsgreinasambands Íslands fór fram á Bifröst í Borgarfirði fyrir helgina, um var að ræða tveggja daga vinnufund. Fundurinn fór vel fram. Formaður og varaformaður Framsýnar voru á fundinum. Í umræðum um kjaramál fór formaður Framsýnar yfir undirbúning félagsins vegna komandi kjaraviðræðna og lagði mikla áherslu á að félögin innan Starfsgreinsambandsins mótuðu saman kröfugerð sem þau færu síðan fram með gagnvart Samtökum atvinnulífsins. Hann sagðist ekki trúa öðru en að með nýrri forystu Eflingar yrði Flóabandalagið lagt niður, það ætti ekki að vera þannig að Starfsgreinasambandið færi klofið í kjaraviðræðurnar í haust nema að áherslur félaganna væru ólíkar. Hann taldi mikilvægt að menn gerðu tilraun til þess að móta sameiginlega kröfugerð. Þá þyrfti aðkoma stjórnvalda að samningagerðinni að vera skýr. Framsýn kallar auk þess eftir umtalsverðum kerfisbreytingum þar sem horft verði til hagsmuna almennings en ekki fjármálakerfisins.

Formaður fór yfir áherslur félagsins þar sem kallað er eftir vaxtalækkunum, afnámi verðtryggingar og að húsnæðisliðurinn fari úr lögum um vexti og verðtryggingu. Það kom líka skýrt fram hjá formanni að Framsýn vill að samið verði um krónutölu hækkanir en ekki í prósentum þar sem prósentu hækkanir væru aflgjafi misskiptingar, óréttlætis og gerðu auk þess ekkert annað en að auka á ójöfnuð í íslensku samfélagi.

Eitt af þeim málum sem var á dagkrá fundarins var kynning hjá Stefáni Ólafssyni prófessor í félagsfræði við Háskóla Íslands þar sem hann ræddi um þróun ójöfnuðar á Íslandi síðustu áratugi út frá viðamiklum rannsóknum sínum. Í lokin á þeirri kynningu fór hann yfir þau hræðsluáróðursmyndbönd sem forysta ASÍ hefur verið að deila á samfélagsmiðlum . Það eru ekki ýkjur að segja að eftir yfirferð Stefáns var boðskapur forseta ASÍ og margumræddra myndbanda gjörsamlega jarðaður og má segja að Stefán Ólafsson hafi gjörsamlega rassskellt forseta og forystu ASÍ enda kom fram í máli hans að í grundvallaratriðum væru sá boðskapur sem fram kemur í myndböndum frá ASÍ kolrangur og stæðist ekki skoðun. Framsýn tekur heilshugar undir þau orð sem Stefán Ólafsson viðhafði að það væri eins og myndböndin frá ASÍ kæmu frá forystu Samtaka atvinnulífsins en ekki forystu verkafólks! Þessi niðurstaða frá prófessornum er algerlega í anda þeirrar gagnrýni sem fram hefur komið frá Framsýn, Verkalýðsfélagi Akraness, Eflingar og VR hvað þessi hræðsluáróðursmyndbönd varðar. Það þarf engum að koma á óvart að Framsýn, VR og Verkalýðsfélag Akraness hafi lagt fram vantraust á forseta ASÍ enda ljóst að hann vinnur gegn hagsmunum félagsmanna sinna eins og þessi afhjúpun á erindi frá Stefáni Ólafssyni prófessor sannar. Til viðbótar má geta þess að formaður Framsýnar spurði þá formenn innan Starfsgreinasambandsins sem sitja í miðstjórn fyrir sambandið hvort þeir hefðu vitað af auglýsingunum. Í máli þeirra koma fram að þau hefðu vitað af þeim og í máli þeirra sumra kom fram að mjög skiptar skoðanir hefðu verið innan miðstjórnar með auglýsingarnar. Í þessu ljósi er málið miklu alvarlegra, það er að þrátt fyrir að hluti miðstjórnarmanna hafi lagst gegn áróðursmyndböndunum hafi þau samt sem áður verið birt.

 

Erindi Stefáns Ólafssonar vakti mikla athygli á fundinum svo ekki sé meira sagt.

Það var mikið spjallað á fundinum enda mikið í gangi innan verkalýðshreyfingarinnar um þessar mundir. Hér hafa þau Vilhjálmur Birgisson formaður VA og Sólveig Anna formaður Eflingar dregið sig til hliðar en þau hafa unnið vel saman síðan Sólveig Anna tók við fjölmennasta stéttarfélaginu innan SGS í vor.

Að sjálfsögðu áttu Sólveig Anna og formaður Framsýnar einnig gott samtal sem þoldi dagsljósið. Sólveig Anna hefur áhuga fyrir því að heimsækja Framsýn í sumar.

Sigríður formaður Verkalýðsfélags Þórshafnar tók þátt í fundinum.

 

Hátíðarhöldin vegna Sjómannadagsins hafa farið vel fram á Húsavík um helgina. Í dag var  komið að heiðrun í tilefni dagsins. Heiðrunin fór fram í Miðhvammi þar sem Slysavarnardeild kvenna stóð fyrir kaffihlaðboði.Töluverður hópur fólks lagði leið sína í kaffið en slysavarnarkonur eru þekktar fyrir sín glæsilegu hlaðborð. Í ár var ákveðið að heiðra Björgunarsveitina Garðar og Vilhjálm Pálsson sem lengi hefur komið að björgunarmálum á svæðinu fyrir þeirra mikilvæga starf í þágu samfélagsins, ekki síst sjómanna. Það var Aðalsteinn Árni Baldursson formaður Framsýnar stéttarfélags sem flutti eftirfarandi ávarp til heiðurs Vilhjálmi og Björgunarsveitinni Garðari. Auk hans kom Heiðar Valur Hafliðson varaformaður Sjómannadeildar Framsýnar að heiðruninni.  Þá má geta þess að Framsýn færði Slysavarnardeild kvenna kr. 100.000,- að gjöf við þetta tækifæri.

Ágætu tilheyrendur!

Ég vil í upphafi óska hetjum hafsins, sjómönnum og fjölskyldum þeirra um land allt til hamingju með daginn. Reyndar er full ástæða til að óska öllum til hamingju með daginn enda sterkar rætur tengdar sjómennsku hjá okkur öllum og því sem hafið hefur gefið af sér um dagana.

Þekkt er þegar virtur bóksali hér í bæ sagði bein tengsl vera milli viðskipta í versluninni og þess hvernig fiskaðist á hverjum tíma. Fólk hefði meira á milli handanna sem skilaði sér í betri verslun og þar með velmegun í samfélaginu við Skjálfanda.

Þrátt fyrir að miklar breytingar hafi orðið á Húsavík með fækkun útgerða og þar með báta, skipar sjávarútvegur ákveðinn sess í okkar samfélagi. Sjávarútvegur og landbúnaður hafa fylgt okkur lengi og verið sterkustu stoðirnar í þingeysku atvinnulífi í gegnum söguna. Aukin ferðaþjónusta og nýr iðnaður á Bakka koma til með að styðja samfélagið enn frekar.

Eins og kunnugt er hefur þeirri merkilegu hefð verið viðhaldið á sjómannadaginn víða um land að heiðra sjómenn og þá sem tengjast sjómennsku. Það er sjómenn og aðra þá sem þótt hafa skarað fram úr og skilað góðu og farsælu starfi, fjölskyldum þeirra og þjóðinni allri til heilla. Í dag ber svo við að við ætlum að heiðra Vilhjálm Pálsson og Björgunarsveitina Garðar fyrir þeirra fórnfúsa starf til að tryggja öryggi sjófarenda.

Þannig er að Sjómannadeild Framsýnar hefur séð um heiðrunina á sjómannadaginn frá árinu 2010 þegar leitað var til deildarinnar um að taka við þessum viðburði og sjá um þessa hlið hátíðardags sjómanna á Húsavík. Frá þeim tíma hefur stjórn deildarinnar komið saman og valið þá sem heiðraðir skyldu á hverjum tíma. Aldrei hefur verið reynt að hafa áhrif á það hvaða sjómenn væru heiðraðir. Hins vegar er afar ánægjulegt að segja frá því að í gegnum tíðina hefur reglulega verið haft samband við okkur úr nær umhverfinu og spurt hvort ekki væri komið að því að heiðra Björgunarsveitina Garðar fyrir björgunarafrek, ekki síst sjóbjarganir. Þar hafa verið fremstar í flokki eiginkonur sjómanna sem hafa talið sig vera öruggari vitandi af öflugri björgunarsveit, það er sveit manna sem ávallt væri tilbúin að bregðast við óvissuástandi eins og dæmin sanna.

Ekki síst vegna þessara sterku skilaboða hefur verið ákveðið að heiðra Björgunarsveitina Garðar fyrir frábært starf í þágu samfélagsins er tengist því að auka öryggi sjófarenda. Hlutverk sveitarinnar eru almenn slysavarna- hjálpar- og björgunarstörf.

Maðurinn sem lengi fór fyrir björgunarsveitinni, Vilhjálmur Pálsson, verður jafnframt heiðraður fyrir framgöngu sína við stofnun sveitarinnar en hún var stofnuð 17. nóvember 1959. Reyndar segir sagan að þá hafi komið saman 18 menn á Húsavík til að stofna með sér félagskap um björgun. Tveimur árum síðar hafi deildin verið stofnuð formlega.

Ákveðin skýring var á því að ákveðið var að stofna björgunarsveit á þessum tíma. Nokkrum vikum áður eða 21. október 1959 varð hörmulegt sjóslys þegar vélbáturinn Maí TH 194 frá Húsavík fórst í línuróðri við Mánareyjar og með honum tveir ungir og vaskir sjómenn sem létu eftir sig eiginkonur og börn á unga aldri. Nöfn þeirra voru Kristján Stefán Jónsson og Aðalsteinn Árni Baldursson hálfbróðir þess sem hér stendur. Sjóslysið var ákall um að stofnuð yrði björgunarsveit til að bregðast við aðstæðum sem þessum.

Þá er athyglisvert að skoða umræðuna á Alþingi Íslendinga á þessum tíma þegar Björn Jónsson alþingismaður gerir að umræðuefni öryggi og tryggingavernd sjómanna sem farast með þessum hætti og falla undir almannatryggingar. Hann kallar eftir breytingum á þáverandi lögum þar sem ekki þurfti að lögskrá á báta innan við 12 tonn á þessum tíma. Sjómenn á smábátum bjuggu við töluvert lakari tryggingavernd en aðrir sjómenn á stærri bátum en Vélbátnum Maí TH sem var 8 tonn. Í ræðu Björns Jónssonar frá 30. mars 1960 kemur m.a. fram:

„Ég veit, að það stríðir þvert á móti réttlætisvitund allra Íslendinga, að konur og börn skipverjanna af Maí og annarra, sem eins var ástatt um, gjaldi þess fjárhagslega, að farkosturinn, sem hinir látnu sigldu á í hina hinztu för, var einni eða tveimur lestum minni en svo, að heimilt væri að lögskrá á hann og tryggja þannig skipverja á sama hátt og sjómenn af stærri skipum, og sama gildir að sjálfsögðu um önnur hliðstæð tilvik.“ Tilvitnun lýkur.

Eins og heyra má lagði Björn mikla áherslu á að tekið yrði á tryggingamálum sjómanna. Síðar tókst að jafna tryggingavernd sjómanna, burt séð frá stærð skipa. Það að Björn skyldi vekja athygli á þessum misbresti í almannatryggingum eftir sjóslysið við Mánareyjar 1959 skilaði ekki síst þessum mikilvæga árangri í réttindabaráttu sjómanna og fjölskyldna þeirra.

Ágæta samkoma:

Eins og fram hefur komið hefur verið ákveðið að heiðra Björgunarsveitina Garðar og fyrrverandi formann sveitarinnar og eins af stofnendum hennar Vilhjálm Pálsson fyrir störf þeirra í þágu sjómanna og samfélagsins í heild.

Það þarf að minna okkur Íslendinga reglulega á það, hversu öflugt og fórnfúst starf björgunarsveitarfólk leggur á sig þegar neyðarkallið kemur. Það veit enginn hver er næstur í neyð.

Allt frá stofnun björgunarsveitarinnar hefur hún gengt veigamiklu hlutverki í okkar samfélagi. Alla daga ársins, nótt sem dag, hafa sjálfboðaliðar á vegum sveitarinnar verið tilbúnir að bregðast við öllum hugsanlegum aðstæðum. Kringumstæðum sem oft á tíðum eru stór hættulegar.

Reglulega heyrum við í fréttum frásagnir frá björgunaraðgerðum. Vélarvana fiskibátur á Skjálfanda, hvalaskoðunarbátar í vandræðum, rúta föst í Jökulsá, fjárskaði á Reykjaheiði, hópbifreiðaslys og ofsaveður á Norðurlandi. Allt eru þetta krefjandi aðstæður og oftar en ekki eru þar sjálfboðaliðar á vegum Björgunarsveitarinnar Garðars við störf.

Hvað björgunarstörf varðar eru enginn landamæri. Björgunarsveitarfólk á Húsavík er ávallt reiðubúið að sinna krefjandi björgunarstörfum á og við Ísland. Sveitin hefur í gegnum tíðina tekið þátt í fjölda verkefna bæði til lands og sjós í öllum landshlutum. Oft þegar um stærri útköll er að ræða á landsvísu er leitað til allra sveita innan Landsbjargar sem hefur innan sinna raða þúsundir sjálfboðaliða. Björgunarsveitarfólk á Húsavík hefur ekki látið sitt eftir liggja þegar útköll hafa komið varðandi slík verkefni. Björgunarsveitinn er í dag ágætlega búin tækjum, heldur úti öflugu starfi í gegnum ungliðadeildina Náttfara auk þess að byggja starfsemi sína á sjálfboðaliðum. Í starfi sem þessu vantar alltaf sjálfboðaliða, rétt er að skora á fólk, konur og karla, að stiga fram og taka þátt í gefandi starfi sveitarinnar á Húsavík. Það er alltaf vöntun á öflugu og góðu fólki til starfa fyrir Björgunarsveitinna Garðar.

Það er ekki hægt að fara í gegnum sögu sveitarinnar nema minnast aðeins á stand Hvassafells við Flatey á Skjálfanda þann 7. mars 1975. Þennan dag var ofsaveður, norðaustan stormur, líklega um 9 vindstig, haugasjór og blindhríð. Um borð voru 19 manns, þar af þrjár konur. Ein þeirra var barnshafandi, komin sex mánuði á leið. Þar vann Björgunarsveitinn Garðar mikið björgunarafrek við mjög erfiðar aðstæður. Þetta frækna björgunarafrek hefur líklega aldrei fengið eins mikla athygli og það á sannarlega skilið, kannski vegna þess að það gekk afar vel þrátt fyrir stórhættulegar aðstæður. Enginn slasaðist við sjálfa björgunina á fólki og öllum var komið í höfn á Húsavík án áfalla. Ekki síst vegna þessa mikla björgunarafreks er það mat manna að full ástæða sé til að heiðra Björgunarsveitina Garðar. Áður höfum við heiðrað skipstjórana tvo, sem stundum hafa verið kallaðir meistarar brotsjóanna, því kjark þurfti og þor til að leggjast við hafnarkantinn í Flatey í ofsaveðri. Það voru þeir Pétur Olgeirsson og Ingvar Hólmgeirsson sem fluttu björgunarsveitina og búnað hennar út í Flatey. Það er alveg ljóst að menn lögðu sig í mikla hættu, eins og svo oft er raunin, þegar unnið er við björgunarstörf.

Sjóbjörgunarafreksins við Flatey verður lengi minnst enda góður minnisvarði um mikilvægi björgunarsveita hringinn í gegnum landið. Björgunin er einstök í sjóbjörgunarsögu SVFÍ, að því leyti að fara þurfti 15 sjómílna leið í foráttuverði og koma búnaði og mönnum í land við mjög ótryggar aðstæður. Höfum í huga að það þarf ekki að fara lengra en aftur til ársins 1959, þegar ekki var til formleg sveit manna til að bregðast við sjóslysum við Skjálfanda. Nú er öldin önnur, þökk sé þeim mönnum sem stigu fram og stofnuðu björgunarsveit á Húsavík sem og annars staðar á Íslandi.

Upp í hugann kemur Vilhjálmur Pálsson og sá frábæri hópur sem stofnaði Björgunarsveitina Garðar hér á Húsavík. Vilhjálmur Pálsson er fæddur 30. maí 1929 í Vetrarbraut á Húsavík og fagnar því 89 ára afmæli sínu um þessar mundir, nýbúinn að fá sér tattoo eins og aðrir unglingar. Hann er sonur hjónanna Páls Sigurjónssonar og Karólínu Sigurgeirsdóttur. Faðir Vilhjálms stundaði sjómennsku og var auk þess fiskmatsmaður. Móðir hans stundaði lengst af störf hjá Kaupfélagi Þingeyinga við þvotta.

Villi, eins og hann er oftast kallaður útskrifaðist frá Íþróttakennaraskóla Íslands á Laugarvatni 1950. Þar kynnist hann konuefninu sínu, Védísi Bjarnadóttur og saman eiga þau þrjú uppkominn börn. Fyrir utan námsárin á Laugavatni og viðkomu við kennslustörf í Lauganesskóla um 1950, hefur Villi búið nánast alla sína tíð á Húsavík. Vilhjálmur var góður íþróttamaður og stundaði blak, frjálsar, körfubolta, fótbolta og handbolta. Að sögn Vilhjálms var hann tilnefndur til þátttöku í landsliðinu í frjálsum íþróttum, en orðið að gefa það frá sér. Hann keppti því aldrei fyrir Ísland. Villi er ekki ólíkur fýlnum, það er að segja fuglinum fýlnum, þar sem hann hefur í gegnum tíðina þurft að sjá sjóinn til að ná sér almennilega á flug enda byrjaði hann ungur að stunda sjóinn samhliða kennslu og námi.

Árið 1954 réð hann sig hjá Þórhalli Karlssyni skipstjóra og útgerðarmanni á Smára TH 59. Báturinn var gerður út á síld og vetrarvertíð. Eftir tveggja ára veru með Þórhalli skipti Villi um pláss og fór eitt ár á Stefán Þór ÞH með Tryggva Brynjólfssyni á síld og síðar á vetrarvertíð á sama bát með Maríusi Héðinssyni. Bátarnir voru gerðir út frá Húsavík og Suðurnesjunum. Um 1960 kaupir Villi trillu með Karli H. Hannessyni sem þeir nefndu Orra ÞH 16. Félagarnir stunduðu sjómennsku á sumrin á þessum tíma með annarri vinnu. Síðar átti Villi eftir að eignast aðrar trillur, það er Héðinn ÞH 176 og Pál ÞH 57. Þann bát eignaðist hann með dóttur sinni Önnu Karolínu og Brynjari Sigtryggssyni árið 1990 sem þau áttu í nokkur ár.

Eins og sjá má á þessu innskoti hefur Vilhjálmur Pálsson lengi verið viðloðandi sjóinn en hann var með 30 tonna réttindi, sem sjómaður og björgunarsveitarmaður. Þingeyskir sjómenn eiga Vilhjálmi Pálssyni mikið að þakka. Hann var hvatamaður af því að kennsla í sjóvinnu væri tekin upp á Húsavík og yrði valfag í Gagnfræðaskóla Húsavíkur þar sem hann var kennari.

Um 1976 bauð Menntamálaráðuneytið upp á námskeið í sjóvinnu til að auka tengsl skóla við atvinnulífið. Námið var tekið upp á Húsavík og fór kennslan fram í níunda og tíunda bekk. Verklega námið fór fram fyrra árið og bóklega námið síðara árið. Kennslan fór fram í Gagnfræðaskólanum og í verbúð niður við höfn. Þá var farið í róðra og fiskað. Leitað var til Bessa Guðlaugssonar til að fara með nemendur á sjó enda þótti hann bæði gætinn og góður sjómaður. Síðar fór Menntamálaráðuneytið að senda skólaskip um landið þar sem komið var við í höfnum og nemendum kennt handtökin um borð sem var hluti af náminu. Sjóvinna var kennt hér á Húsavík í um 15 ár. Nemendur sem luku prófi útskrifuðust með 30 tonna réttindi en drengir og stúlkur sem útskrifuðust þurftu auk þess að hafa náð 18 ára aldri. Villi var ekki eingöngu viðloðandi þetta nám á unglingastiginu heldur leituðu skipstjórar hér í bæ til hans þegar reglum var breytt upp úr 1980 og réttindaskyldan kom inn. Þá fengu skipstjórar ekki lengur leyfi til að stýra bátum upp að 200 tonnum nema hafa til þess tilskilin réttindi. Á þeim tíma áttu menn ekki auðvelt með að fara suður til Reykjavíkur í Stýrimannaskóla Íslands. Eftir mikla vinnu tókst Villa að sannfæra stjórnendur skólans og Menntamálaráðuneytið um að hægt væri að kenna námið á Húsavík. Gekk hann í að ráða hæfa kennara auk þess að halda utan um námið sem heppnaðist vel. Í heildina hefur Vilhjálmur Pálsson komið að því að úrskrifa um 500 til 600 sjómenn með ákveðinn skipstjórnarréttindi. Hann hætti afskiptum sínum af þessum málum um 1990.

Ég hef á undanförum árum tekið viðtöl við flesta skipstjóra sem róið hafa frá Húsavík vegna heiðrana á Sjómannadaginn. Ég hef fundið fyrir miklu þakklæti í garð Villa með hans frumkvæði á sínum tíma að halda úti þessu námi í góðu samstarfi við menntastofnanir og þá sem komu að námskeiðahaldinu. Það hafi skipt verulega miklu máli og tryggt þessa mikilvægu menntun í heimabyggð.

Eins og komið hefur verið inn á þessu ávarpi eru bein tengsl milli Vilhjálms Pálssonar og Björgunarsveitarinnar Garðars. Vilhjálmur minnist þess þegar menn vöknuðu upp við vondan draum haustið 1959 þegar vélbáturinn Maí TH fórst. Í kjölfarið hafði Jóhanna Aðalsteinsdóttir formaður Slysavarnadeildar kvenna á Húsavík samband við hann og taldi mikilvægt að fluglínutæki sem var til staðar á Húsavík en ekki í umsjón neins ákveðins aðila, yrði virkjað þannig að fleiri kynnu að fara með það svo hægara væri að grípa til þess kæmi til frekari sjóskaða. Villi tók þessu mjög alvarlega og hóf þegar í stað vinnu við að mynda björgunarsveit sem endaði með því að hún var stofnuð af hópi manna hér í bæ. Strax var hafist handa við að safna nauðsynlegum búnaði fyrir sveitina s.s. ýmsum tækjum, ennisljósum og talstöðvum. Á stofnfundinum var Villi kosinn formaður og gegndi hann því starfi í 22 ár ásamt ýmsum öðrum trúnaðarstörfum sem tengdust björgunarstörfum. Hann var t.d. umdæmisstjóri björgunarsveita á Norðurlandi til margra ára.

Reyndar er Villi mikið ólíkindatól. Hann var kennari til fjölda ára, formaður Völsungs, hann var þjálfari góður og íþróttamaður, hann var sjúkrabílstjóri, hann var formaður í björgunarsveit og fór fyrir björgunarafrekinu í Flatey.

Þá má geta þess að hér á árum áður riðu hestamenn í Grana fyrir skrúðgöngu á 17. júní hér í bæ og þar var Villi að sjálfsögðu ævinlega mættur á reistum hesti. Fleira mæti nefna en þá yrði þetta ávarp allt of langt. Já, Villi hefur verið einstaklega áberandi í húsvísku samfélagi og skilað góðu verki.

Að lokum vil ég skora á alla að standa vel við bakið á Björgunarsveitinni Garðari hér eftir sem hingað til, við þurfum á þeim að halda og sveitin þarf á stuðningi okkur að halda. Höfum í huga að björgunarsveitin verður aldrei öflugri en baklandið, það þarf fjármagn til sveitarinnar þar sem tækjabúnaður hennar á hverjum tíma endurspeglast af áhuga samfélagsins á starfi deildarinnar.

Að þessu sögðu vil ég biðja Vilhjálm Pálsson og Védísi að koma hér upp ásamt núverandi formanni björgunarsveitarinnar Garðars, Birgi Mikaelssyni, Guðmundi Salómonssyni og Fanneyju Óskarsdóttur og veita viðtöku heiðursorðu sem þakklætisvott fyrir ykkar framúrskarandi starf í gegnum tíðina í þágu okkar í landnámi Garðars. Gjörið svo vel og komið hér upp.

Þóra Björg Sigurðardóttir tók við penningagjöf frá Framsýn til styrktar Slysavarnardeild kvenna á Húsavík kr. 100.000,-. Hún þakkaði kærlega fyrir stuðninginn. 

Höfðingjarnir Trausti Friðfinsson og Guðlaugur Bessason voru á svæðinu og heilsuðu upp á Vilhjálm Pálsson. Þeir eru brottflutir en eru staddir á Húsavík um þessar mundir. Trausti og Guðlaugur voru lengi til sjós.

Það var vel við hæfi að gestir í kaffihlaðborði Slysavarnardeildar kvenna stæðu upp og heiðruðu Vilhjálm og Björgunarsveitinna fyrir þeirra störf í þágu almennings í Þingeyjarsýslum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Skipulagsmál voru til umræðu á aðalfundi Framsýnar á mánudaginn. Eftir góðar umræður var samþykkt að gera breytingar á 4. og 6. grein félagslaga er varðar aðild að félaginu og kjörgengi. Sjá má breytingarnar neðar í þessari frétt.

Þá var samþykkt að skoða útvíkkun á félagssvæði Framsýnar.

„Aðalfundurinn samþykkir að heimila stjórn og trúnaðarráði Framsýnar að vinna að stækkun félagssvæðisins, það er að félagssvæðið verði Norður- og Vesturland, það er frá Raufarhöfn að félagssvæði Verkalýðsfélags Akraness.“

4.grein
Aðild og aukaaðild
Sérhver starfsmaður getur sótt um inngöngu í félagið að uppfylltum eftirfarandi skilyrðum:

1. a) Sé starfandi eftir þeim kjarasamningum sem félagið á aðild að.
2. b) Verði 16 ára á því almanaksári, er hann eða hún sækir um inngöngu.
3. c) Standi í óbættum sökum við önnur félög innan Alþýðusambands Íslands.
4. d) Sé ekki atvinnurekandi eða hafi ráðandi stöðu vegna eignar- eða stjórnunaraðildar að því fyrirtæki eða stofnun sem hann vinnur hjá.

Nú telur stjórn og trúnaðarráð félagsins, að tekinn hafi verið í félagið einstaklingur sem ekki átti rétt til inngöngu, eða að viðkomandi hefur gefið rangar eða villandi upplýsingar um atvinnu sína eða annað, og missir þá viðkomandi þegar í stað skv. úrskurði stjórnar og trúnaðarráðs félagsins félagsréttindi og verður ekki tekinn inn í félagið fyrr en úr hefur verið bætt að fullu. Slíkum úrskurði er heimilt að visa til miðstjórnar ASÍ.

6.grein
Réttindi félagsmanna
Réttindi fullgildra félagsmanna eru eftirfarandi:

1. a) Málfrelsi, tillögu- og atkvæðisréttur á félagsfundum, kjörgengi til trúnaðarstarfa innan félagsins og þeirra heildarsamtaka, sem félagið á aðild að og réttur til að taka þátt í atkvæðagreiðslu um kjarasamninga, þá sem félagið á aðild að og viðkomandi félagsmaður vinnur eftir.
2. b) Forgangsréttur til vinnu á félagssvæðinu til að vinna þau störf, sem kjarasamningar félagsins taka til og eftir þeim kjörum, sem kjarasamningar segja til um hverju sinni.
3. c) Réttur til styrkja úr sjóðum félagsins í samræmi við það, sem nánar er ákveðið í reglugerðum þeirra.
4. d) Réttur til afnota af orlofshúsum félagsins og öðrum sameiginlegum eignum, eftir því sem samþykktir og reglugerðir kveða á um.
5. e) Réttur til að sækja námskeið á vegum félagsins eða þeirra samtaka, sem það er aðili að.
6. f) Réttur til aðstoðar vegna vanefnda atvinnurekenda á kjarasamningum og til annarrar þeirrar þjónustu sem félagið veitir hverju sinni, þar með talið lögfræðiþjónustu.
7. g) Réttur til lögfræðilegrar aðstoðar vegna bótamála í sambandi við vinnuslys eða atvinnusjúkdóma.
8. h) Þrátt fyrir ákvæði a liðar, njóta ekki kjörgengis félagsmenn sem eru í stjórnunarstörfum innan fyrirtækja eða stofnana og þeir sem skráðir eru sem launamenn hjá eigin fyrirtæki og/eða ef maki þeirra eða annar nákominn telst hafa ráðandi stöðu eða verulegra hagsmuna að gæta innan þess sama fyrirtækis eða stofnunar.

Aukafélagar, sem ekki uppfylla ákvæði 4. greinar um fullgilda félagsmenn, hafa aðeins málfrelsi og tillögurétt um málefni félagsins, en njóta ekki annarra réttinda skv. a-lið þessarar greinar. Aukafélagar skulu njóta annarra réttinda skv. liðum b-g. Starfsmenn félagsins, starfsmenn og forystumenn þeirra heildarsamtaka, sem það á aðild að, skulu hafa málfrelsi og tillögurétt á fundum félagsins, þótt þeir séu ekki félagsmenn.

 

 

 

 

 

Þar sem ekki komu fram aðrar tillögur en frá Kjörnefnd Framsýnar um félagsmenn í stjórnunarstöður á vegum Framsýnar fyrir næsta kjörtímabil, sem eru tvö ár, skoðast tillaga nefndarinnar sjálfkjörin. Um er að ræða verulegar breytingar enda koma margir nýir félagsmenn inn í stjórnunarstöður á vegum félagsins, sérstaklega stjórn og trúnaðarráð. Nefna má, Börk Kjartansson, Brynjar Smárason, Magneu Dröfn Arnardóttur, Guðlaugu Ívars, Sigrún Hildi Tryggvadóttir, Kristján Önundar, Unni Kjartans, Guðrúnu Steingríms og Garðar Finnsson. Nýtt og öflugt fólk er boðið velkomið til starfa.

Aðalstjórn:                                                                   Vinnustaður:

Aðalsteinn Árni Baldursson       Formaður                            Skrifstofa stéttarfélaganna
Ósk Helgadóttir                       Varaformaður                   Þingeyjarsveit – Stórutjarnaskóli
Jóna Matthíasdóttir               Ritari                                      M+W Germany,útibú á Íslandi
Jakob G. Hjaltalín                    Gjaldkeri                              ÚA – Þurkun
Sigurveig Arnardóttir              Meðstjórnandi                  Heilbrigðisst. Norðurl. – Hvammur
Svava Árnadóttir                               Meðstjórnandi                  Norðurþing – Raufarhöfn
Torfi Aðalsteinsson                         Meðstjórnandi                  Jarðboranir hf.

 

Varastjórn:
Aðalsteinn Gíslason                                                                         Fiskeldið Haukamýri
Agnes Einarsdóttir                                                                           Hótel Laxá ehf.
María Jónsdóttir                                                                      Fatahreinsun Húsavíkur sf.
Þórir Stefánsson                                                                               Vegagerðin
Gunnþórunn Þórgrímsdóttir                                             Norðurþing – Leiksk.Grænuvellir
Börkur Kjartansson                                                                         HB Grandi

Trúnaðarráð:

Þráinn Þráinsson                                                                              Víkurraf
Brynjar Smárason                                                                            Rifós
Ölver Þráinsson                                                                                Norðlenska
Valgeir Páll Guðmundsson                                                           Sjóvá Almennar
Magnea D. Arnardóttir                                                         Norðurþing – Borgarhólsskóli
Sigrún Arngrímsdóttir                                                                     Heimavinnandi
Guðlaug Ívarsdóttir                                                             Norðurþing – Öxarfjarðarskóli
Sverrir Einarsson                                                                    Öryggismiðstöð Íslands hf.
Guðný Grímsdóttir                                                                          ÚA – Þurkun
Þórdís Jónsdóttir                                                                Þingeyjarsveit – Þingeyjarskóli
Sigrún Hildur Tryggvadóttir                                                          PCC BakkiSilicon hf.
Kristján Önundarson                                                                       Vegagerðin
Guðrún Steingrímsdóttir                                                    Heilbrigðisstofnun Norðurlands
Garðar Finnsson                                                                     Icelandair – Hótel Reynihlíð
Unnur Kjartansdóttir                                                         Heilbrigðisstofnun Norðurlands

Bæjarbúar og gestir tóku vel í heimboð frístundabænda á Húsavík sem buðu gestum og gangandi í heimsókn í fjárhúsin. Um hundrað manns nýtu sér tækifærið, þrátt fyrir frekar leiðinlegt veður, og skoðuðu frístundabændur og búfjárhald þeirra. Greinilegt var að fólk kunni vel að meta framtakið, ekki síst fólk sem nýlega hefur flutt til Húsavíkur. Við látum myndirnar tala sínu máli: