kuti

Stjórn og trúnaðarmannaráð Framsýnar samþykkti í morgun að senda frá sér svohljóðandi ályktun um stöðu sauðfjárbænda sem félagið hefur verulegar áhyggjur af takist ekki að bæta starfsumhverfi greinarinnar.

„Framsýn stéttarfélag, lýsir yfir þungum áhyggjum af þeim mikla vanda sem steðjar að sauðfjárrækt á Íslandi, enda ljóst að mikil lækkun afurðaverðs til sauðfjárbænda kemur sér afar illa við greinina og ýtir undir frekari byggðaröskun en orðið er.

Mikil tekjuskerðing til bænda síðustu árin gerir það að verkum að ekkert stendur eftir til að greiða launakostnað eftir að framleiðslukostnaður hefur verið greiddur. Verði boðaðar verðlækkanir á afurðaverði og hækkandi sláturkostnaður til sauðfjárbænda að veruleika í haust er rekstrargrundvöllur margra sauðfjárbúa brostinn.

Sauðfjárrækt er ein af grunnstoðum byggðar í Þingeyjarsýslum líkt og í flestum öðrum dreifbýlissveitarfélögum landsins, margir byggja afkomu sína á sauðfjárrækt, bæði sem bændur og/eða við önnur afleidd störf tengd landbúnaði.

Hverfi sauðfjárrækt úr sveitum landsins munu fleiri störf fylgja með þar sem margir hafa afkomu sína af vinnu við afurðarstöðvar og ýmis konar þjónustu við bændur, þau störf munu einnig hverfa. Hrun í greininni snýst því ekki eingöngu um tekjulækkun til bænda heldur er fjöldi starfa í hættu, samfélagið allt er undir.

Framsýn skorar á forystumenn sauðfjárbænda, sláturleyfishafa og ráðamenn þjóðarinnar að vinna markvisst að lausn mála með það að markmiði að leysa þennan grafalvarlega vanda sem blasir við þjóðinni allri.“

 

Framsýn, stéttarfélag hefur óskað  eftir upplýsingum frá undirverktakanum Korman sem starfaði um tíma við framkvæmdirnar á Þeistareykjum við klæðningu á stöðvarhúsinu. Grunur leikur á að fyrirtækið hafið ekki verið að greiða eftir íslenskum kjarasamningum og að ráðningarsamningar starfsmanna hafi verið falsaðir. Um er að ræða erlend fyrirtæki frá Póllandi sem hefur ekki  verið með starfsstöð á Íslandi. Þrátt fyrir að félagið hafi krafist þess að fyrirtækið legði fram launaseðla, vinnuskýrslur, ráðningarsamninga og gögn um millifærslur á launum starfsmanna í banka hefur fyrirtækið ekki orðið við þeirri ósk. Þá hefur félagið gert hlutaðeigandi aðilum, það er verktakanum Munck sem hafði Korman í vinnu sem og verkkaupanum Landsvirkjun, Vinnumálastofnun og ASÍ grein fyrir málinu. Reynist það rétt að ráðningarsamningarnir séu falsaðir er um alvarlegt brot að ræða hjá fyrirtækinu.

Starfsmenn á Þeistareykjum óskuðu eftir vinnustaðafundi í vikunni og að sjálfsögðu var orðið við þeirri beiðni. Fundir sem þessir eru algengir þessi misserin enda mikill fjöldi vinnandi fólks á svæðinu. Margt var rætt á fundinum, allt frá barnabótum til gleraugnastyrkja.

Eftirfarandi myndir voru teknar á meðan á fundi stóð.

Fulltrúar Framsýnar voru á ferðinni á Þeistareykjum á dögunum. Meðfylgjandi myndir eru innan úr stöðvarhúsinu þar sem uppsetning á vélum virkjunarninnar eru í fullum gangi.

Meðfylgjandi myndir eru innan úr stöðvarhúsinu.

Stjórn Sjúkrasjóðs Framsýnar kom saman til fundar í dag til að úthluta félagsmönnum s.s. sjúkrastyrkjum, fæðingarstyrkjum og öðrum styrkjum samkvæmt ákvæðum í reglugerð sjóðsins. Stjórnin kemur saman mánaðarlega og fer yfir umsóknir félagsmanna fyrir þann mánuð. Að þessu sinni var úthlutað um 3,5 milljónum í styrki  til félagsmanna  fyrir ágústmánuð. Á síðasta ári voru í heildina greiddar 46 milljónir til félagsmanna úr sjúkrasjóði. Stjórn sjóðsins skipa, Aðalsteinn Árni, Dómhildur og Einar Friðbergs. Þá er Jónína Hermanns umsjónarmaður með sjóðnum auk þess að sitja í varastjórn sjóðsins.

Hagdeild ASÍ setti saman skýrslu nýlega sem sýnir að skattbyrgði hefur aukist í öllum tekjuhópum. Hún hefur þó áberandi mest aukist hjá þeim tekjulægstu.
Helstu ástæður fyrir þessari þróun er að persónuafsláttur hefur ekki fylgt launaþróun, vaxtabótakerfið veitir ekki sama stuðning og áður, barnabótakerfið er veikt og veitir frekar lítin stuðning og loks er húsaleigubótakerfið orðið máttminna í tímans rás.

Nánar má lesa um málið á heimasíðu ASÍ.

Stjórn og trúnarráð Framsýnar kemur saman til fundar á miðvikudaginn. Fyrir fundinum liggja mörg mál sem tekin verða fyrir til umræðu og afgreiðslu.

1. Fundargerð síðasta fundar
2. Inntaka nýrra félaga
3. Málefni Sparisjóðs Suður- Þingeyinga
4. Kjör fulltrúa á þing SGS/11-12.okt.
5. Kjör fulltrúa á þing LÍV/13-14.okt
6. Kjör fulltrúa á þing AN/ 29-30. sept.
7. Formannafundur SSÍ/19-22. okt.
8. Fréttaflutningur Ríkissjónvarpsins/innflytjendur
9. Málefni PCC
10. Sumarferð stéttarfélaganna
11. Korman- málefni starfsmanna
12. Jarðboranir- endurskoðun á samningi
13. Trúnaðarmannanámskeið
14. Stofnanasamningur við FSH
15. Stofnanasamningur við Framhaldsskólann á Laugum
16. Húsnæðismál/Búfesti
17. Önnur mál

Formanni Framsýnar, Aðalsteini Árna Baldurssyni, var boðið að vera gestur á fundi nefndar á vegum Öryrkjabandalagsins um kjör og velferð öryrkja. Fundurinn fór fram í Reykjavík fyrir helgina. Auk Aðalsteins tóku Vilhjálmur Birgisson formaður Verkalýðsfélags Akraness og Ragnar Þór Ingólfsson formaður VR þátt í fundinum. Fundurinn var mjög vinsamlegur og fór vel fram og skiptust fulltrúar Öryrkjabandalagsins á skoðunum með formennina þrjá. Töluvert er um að þremenningarnir séu beðnir um að vera á fundum með ýmsum hópum um velferðarmál og skyld málefni. Ljóst er að málflutningur þeirra höfðar til margra í samfélaginu.

Framsýn, stéttarfélag tekur heilshugar undir með miðstjórn Alþýðusambands Íslands sem mótmælir harðlega þeirri ákvörðun stjórnvalda að láta atvinnuleysisbætur ekki fylgja þróun lægstu launa og krefst þess að atvinnuleysisbætur verði hækkaðar til samræmis við lægstu laun. Eiginfjárstaða Atvinnuleysistryggingasjóðs stefnir í að verða jákvæð um 25 milljarða króna á þessu ári og er sjóðurinn því vel í stakk búinn að standa undir hækkun bóta.

Í kjarasamningum aðildarfélaga ASÍ árið 2015 var samið um hækkanir á lægstu launum í landinu, þannig að þau myndu hækka í áföngum til ársloka 2018 í kr. 300.000 á mánuði. Í viðræðum við þáverandi ríkisstjórn var það krafa ASÍ að bætur almannatrygginga og atvinnuleysisbætur myndu haldast í hendur við lágmarkslaun en því var hafnað.

Alþingi ákvað síðar að hækka hámarksbætur almannatrygginga vegna ársins 2017 og tryggja að þær fylgi þróun lágmarkslauna. Engin sambærileg ákvörðun hefur verið tekin um hækkun atvinnuleysisbóta og eru þeir nú lægri sem hlutfall af lágmarkslaunum en nokkru sinni áður eða 78%.

Í sögulegu samhengi var lengst af skýr fylgni milli bóta atvinnuleysisbóta og lægstu launa í landinu. Þetta breyttist með stofnun Vinnumálastofnunar 1996 með þeim afleiðingum að upp úr aldamótum voru atvinnuleysisbætur orðnar 80% af lægstu launum. Sú skekkja var leiðrétt í kjarasamningunum 2005 en síðan þá hefur aftur sigið á ógæfuhliðina.

Í lögum er skýrt kveðið á um að atvinnuleysisbætur bæturnar eigi að fylgja þróun kaupgjalds í landinu. Ráðherra vinnumarkaðsmála og ríkisstjórnin fer því á svig við lög og heggur þar sem síst skyldi  í árferði sem hefur verið kallað lengsta góðærisskeið í manna minnum.

Miðstjórnin áréttar jafnframt að Alþýðusambandið hefur verið þeirrar skoðunar að aðlaga beri tryggingagjaldið að fjárhagsstöðu vinnumarkaðstengdu sjóðanna, þ.e. atvinnuleysistryggingasjóðs, fæðingarorlofssjóðs og ábyrgðasjóðs launa, að því gefnu að áður en til breytinga á iðgjaldi atvinnulífsins kemur verði að treysta réttindi sjóðsfélaganna. Því mun fyrrgreind lækkun bótaréttar m.v. lægstu laun eða áform stjórnvalda um styttingu bótatímabilsins úr 30 mánuðum í 24 ekki verða grunnur að neinni sátt.

 

Rétt í þessu gekk Framsýn, stéttarfélag frá nýjum stofnanasamningi við Framhaldsskólann á Húsavík. Samningurinn er gerður á forsendum kjarasamnings Starfsgreinasambands Íslands og fjármála- og efnahagsráðherra fh. ríkisjóðs, 11. kafla. Skrifstofa stéttarfélaganna vinnur jafnframt að því að ganga frá stofnanasamningi við Framhaldsskólann vegna starfsmanna sem eru félagsmenn í Starfsmannafélagi Húsavíkur. Væntanlega klárast sú vinna eftir helgina.

Vegna sjónvarpsfréttar RÚV þann 16. ágúst síðastliðinn um stöðu innflytjenda í Norðurþingi vill Framsýn stéttarfélag koma eftirfarandi á framfæri. Í fréttinni var vitnað í könnun Háskólans á Akureyri á stöðu innflytjenda á Húsavík, Akureyri og Dalvík:

„Ríkissjónvarpið gerði að umræðuefni stöðu innflytjenda  í sveitarfélaginu Norðurþingi í síðustu viku þar sem uppbyggingin á Bakka við Húsavík var til umfjöllunar.  Þar var m.a. fullyrt að launakjör innflytjenda væru mun lægri en í nágrannasveitarfélögum við Eyjafjörð. Byggt var á könnun sem Háskólinn á Akureyri gerði á sínum tíma.

Ríkissjónvarpið gerir því skóna að meint slæm kjör innflytjenda í Norðurþingi tengist uppbyggingunni á Bakka. Þar er skautað framhjá þeirri staðreynd að könnunin sem vitnað er í var unnin á haustmánuðum 2015. Á þeim tíma voru framkvæmdir á Bakka í mýflugumynd og fáir ef nokkrir innflytjendur að störfum þar. Þar með er vandséð hvernig könnunin getur tengst því erlenda vinnuafli sem hefur starfað á Bakka síðustu misseri.

Framsýn hefur þegar fundað með fulltrúum Háskólans á Akureyri þar sem alvarlegar athugasemdir voru gerðar við könnunina hvað starfskjör innflytjenda varðar.  Upplýst var af hálfu Háskólans að úrtakið væri ófullkomið og gæfi því ekki rétta mynd af stöðunni varðandi launakjörin sem staðfestir gagnrýni  Framsýnar.

Framsýn vísar því alfarið á bug að starfskjör innflytjenda í Norðurþingi fyrir sambærileg störf séu verulega lægri en í nágrannasveitarfélögunum. Slíkar fullyrðingar standast ekki skoðun og eiga því ekki við rök að styðjast.

Starfskjör innflytjenda í Norðurþingi eru sambærileg eða betri en almennt gerist á landsbyggðinni. Þar kemur ekki síst til sú mikla þensla sem hefur átt sér stað á svæðinu og tengist uppbyggingu orkufreks  iðnaðar, byggingu Vaðlaheiðargangna, uppbyggingu í ferðaþjónustu sem og öflugu vinnustaðaeftirliti stéttarfélaganna í Þingeyjarsýslum.“

 

Um síðustu helgi fóru tæplega tuttugu félagsmenn stéttarfélaganna í sumarferð á Borgarfjörð eystra. Á leiðinni austur var litið við í Möðrudal þar sem menn fengur sér hressingu, kaffi og ástarpunga af bestu gerð. Síðar um daginn var komið við í Húsey  sem er  náttúruparadís milli fljóta við Héraðsflóa. Þar hittum við fyrir Örn Þorleifsson ferðaþjónustu – og hlunnindabónda sem er um margt einstakur maður og hafsjór af fróðleik ekki síst um lífið við Héraðsflóann. Síðan var ekið Borgarfjarðarveg um Hróarstungu og Hjaltastaðaþinghá. (Útmannasveit). Þegar þangað var komið komu menn sér fyrir á hóteli í bænum er nefnist Álfheimar og er staðsett úti á Bökkum sem kallað er. Síðan var farið um bæinn og ýmsir forvitnilegir staðir skoðaðir. Hópurinn safnaðist síðan saman um kvöldið og grillaði og að sjálfsögðu var sungið fram eftir kvöldi eftir langan, en ánægjulegan og fræðandi dag. Morguninn eftir voru allir komnir snemma á fætur til  gleypa í sig frekari fróðleik um sögu Borgarfjarðar sem er stórbrotin. Síðar um daginn, var síðan haldið heim á leið. Þegar komið var til Húsavíkur um kl. 17:00 á sunnudeginum var endað á því að renna út í Bakka þar sem var opinn dagur á vegum PCC sem bauð áhugasömum að skoða framkvæmdirnar sem tengjast uppbyggingu á kísilmálmverksmiðju á Bakka við Húsavík. Fararstjóri ferðarinnar var Ósk Helgadóttir sem stóð sig að venju mjög vel.

Pétur Jónasson eða Pétur ljósmyndari á Húsavík var á fullu í dag ásamt iðnaðarmönnum að koma fyrir ljósmynd í fundarsal stéttarfélaganna sem hann tók af Húsavík og nágrenni. Myndin er glæsileg í alla staði enda Pétur mikill meistari þegar kemur að ljósmyndun og frágangi á myndum. Þá má geta þess að meistari Pétur hefur þjónað Húsvíkingum og Þingeyingum afar vel í gegnum tíðina, það er í marga áratugi og fyrir það ber að þakka. Myndin sem var afhjúpuð í dag er um 4 metrar að breidd og 1,37 metrar á hæð. Ekki þarf að taka fram að myndin er mikil prýði í fundarsal stéttarfélaganna.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Unnið að uppsetningu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Þorvaldur og Bjarni voru Pétri til aðstoðar við að ganga frá myndinni. Aðalsteinn J. Halldórsson hjálpaði einnig til.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pétur var afar ánægður með útkomuna enda ekki hægt annað, glæsileg mynd.

Félagssvæði Framsýnar nær yfir um 18% af landinu sem þýðir að svæðið sem félagið þarf að þjóna nær vel inn til landsins. Í gær var komið að því að heimsækja landverði í Vatnajökulsþjóðgarði sem eru að hluta til með aðsetur í Drekagili. Áður höfðu starfsmenn verið í sambandi við formann Framsýnar og boðið honum að koma í heimsókn ásamt samstarfsfólki til að kynna sér starfsemina og ræða nýgerðan Stofnanasamning Starfsgreinasambands Íslands og Vatnajökulsþjóðgarðs sem Framsýn er aðili að fyrir sína félagsmenn í þjóðgarðinum. Hann fór í ferðina ásamt varformanni Framsýnar og formanni Þingiðnar. Ferðin tók um 12 klukkutíma og var vel þess virði og voru móttökur landvarðana í Drekagili til mikillar fyrirmyndar. Með þessari frétt fylgja nokkrar myndir sem teknar voru í ferðinni:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jónas Kristjánsson var fenginn til að vera bílstjóri í ferðinni sem kom sér vel enda þekkir hann vel til á hálendinu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klukkan 06:00 um morguninn var komið við í Heimabakaríi enda við hæfi að færa vinnandi fólki á hálendinu öndvegis brauð úr bakaríinu á Húsavík.   Friðrik Marinó sagði; Gjörið svo vel og góða ferð til fjalla.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Það þurfti að fara yfir mörg vatnsföll á leiðinni s.s. Lindá, Kreppu og Jökulsá á Fjöllum.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hvað eruð þið að þvælast hér?  Lögreglan stendur vaktina á hálendinu með miklum ágætum og átti gott samtal við gestina frá Húsavík um stöðuna.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Komið heim í Drekagil eftir akstur frá Húsavík.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Farið yfir málin. Fulltrúar Framsýnar áttu gott samtal við starfsmenn Þjóðgarðsins. Fundarmenn og talsmenn Framsýnar voru sammála um að heimsóknin hefði verið ánægjuleg. Auk þess að færa starfsmönnum þjógarðsins nýbakað brauð úr Heimabakaríi fengu allir boli og húfur frá Framsýn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sigurður Erlingsson er trúnaðarmaður landvarða.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fundurinn búinn og Elfar kominn á vaktina með nýju húfuna frá Framsýn sem kom sér vel enda veðrið ekki með besta móti.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Formaður Framsýnar fékk góða leiðsögn um svæðið með þjóðgarðsverðinum sem ber nafnið, Jóhanna Katrín Þórhallsdóttir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Að sjálfsögðu gáfu menn sér tíma til að setjast niður á leiðinni til að fá sér smá snarl í rigningunni.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Að lokum var komið við í Möðrudal áður en haldið var áleiðis heim til Húsavíkur eftir góða vinnustaðaheimsókn í Drekagil.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Varaformaður Framsýnar var á svæðinu, það er í Möðrudal, ásamt öðrum góðum gesti sem ekki er vitað hvað heitir annað en Geithafur.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ágætu landverðir í Drekagili, takk fyrir frábærar móttökur.

 

 

 

 

 

 

 

 

Vegna forfalla eru nokkur sæti laus í sumarferð stéttarfélaganna sem er um næstu helgi. Um er að ræða frábæra ferð í Borgarfjörð eystri sem enginn má missa af. Sjá frekari upplýsingar um ferðina hér að neðan:

„Sumarferð stéttarfélaganna verður að þessu sinni helgarferð og nú við höldum austur á land, nánar tiltekið á Borgarfjörð eystri. Farið verður frá Húsavík snemma morguns þann 19. ágúst og komið til baka seinnipart sunnudagsins 20. ágúst. Við munum gista í uppbúnum rúmum hóteli og þar er morgunmatur innifalinn. Grillað verður í boði Framsýnar á laugardagskvöldið, en að öðru leiti nestar fólk sig sjálft.

Borgarfjörður eystri er nyrstur hinna eiginlegu Austfjarða. Þangað er tæplega 70 km. akstur frá Egilsstöðum, um Vatnsskarð og Njarðvíkurskriður. Borgarfjörður er rómaður fyrir náttúrufegurð og þá sérstaklega fyrir sérstæðan fjallahring. Sunnan fjarðar er ljóst líparít allsráðandi eins og í Staðarfjalli, en fyrir botni fjarðarins og norðan hans er blágrýti (basalt) mest áberandi og þá einkum í Dyrfjöllum. Inn af firðinum gengur um 10 km langur dalur, vel gróinn og nokkuð breiður. Eftir honum rennur Fjarðará. Þorpið Bakkagerði stendur við fjarðarbotninn.

Það er margt að skoða á þessum fallega stað og við munum njóta leiðsagnar staðkunnugra um svæðið. Fararstjóri verður Ósk Helgadóttir. Ferðakostnaður pr. mann í sumarferðina er aðeins 20.000-. „

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Það er víða fallegt í Borgarfirði eystri.

N4 greinir frá því að íbúum Norðurþings fjölgi hratt þessa mánuðina. Síðastliðinn maí var því fagnað að íbúi Norðurþings númer 3000 fæddist en íbúarnir voru 2963 um áramótin. Nú eru íbúarnir 3170 og hefur því fjölgað um 177 síðan um áramót. Það er fjölgun um 6,53% á einungis sex mánuðum.

Nánar má lesa á N4 vefnum.

Þessar myndir tók Ósk Helgadóttir, varaformaður Framsýnar eftir að hafa hlaupið upp að Hallgilsstaðasúlu. Fyrir þá sem ekki hafa séð gangnamunann og umhverfið þar í kring nema af jafnsléttu þá eru þessar myndir sérstaklega athyglisverðar.

Að venju bauð Fjáreigendafélag Húsavíkur upp á hrútasýningu á Mærudögum. Fjöldi fólks fylgdist með spennandi keppni sem fór vel fram. Sýndir voru sjö fallegir hrútar og voru tveir þekktir bændur úr Suður-Þingeyjarsýslu  fengnir til að dæma keppnina, þeir Sigurður Ágúst Þórarinsson og Guðmundur Ágúst Jónsson. Sveitarstjóri Norðurþings, Kristján Þór Magnússon, sá svo um að lýsa því sem fram fór.

Hrúturinn Krubbur  sem kemur frá Félagsbúinu Grobbholti á Húsavík sigraði með miklum yfirburðum. Í máli dómarana kom fram að Krubbur væri sérstaklega  holdmikill hrútur með eintaklega góð læri, malir, hrygg og frampart. Í lok keppninnar fengu eigendur Krubbs bikar í verðlaun. Það var ungur áugasamur bóndi, Baldur Freyr Skarphéðinsson, sem tók við verðlaunum fyrir hönd Grobbholts. Þess má geta til viðbótar að tveir áhorfendur voru valdir til að velja þann hrút sem skartaði fallegasta pungnum.  Áslaug Guðmundsdóttir og Hróðný Lund voru kallaðar upp og eftir ýtarlega skoðun völdu þær hrútinn Ask með besta undirvöxtinn.

Það er ekki á hverjum degi sem maður hittir 92 ára ýtumann að störfum, en Viggó Brynjólfsson frá Skagaströnd hefur þar líklega meiri reynslu en flestir aðrir. Á jarðýtum hefur hann unnið við margvíslegar framkvæmdir síðan 1947 og geri aðrir betur. Viggó var fenginn til að grípa í verk í nokkra daga og aðstoða starfsmenn Ósafls sem vinna nú hörðum höndum að veglagningu Illugastaðavegar í tengslum við Vaðlaheiðargöng. Fréttaritari Framsýnar var á ferðinni í Fnjóskadal í veðurblíðunni á  dögunum og fékk að smella mynd af kappanum sem að sjálfsögðu var á stærstu jarðýtunni og gaf hinum strákunum ekkert eftir. Meðfylgjandi eru nokkrar myndir af framkvæmdum við göngin Fnjóskadalsmegin.

 

Nú í júlí eru 33 ár síðan við hjónin fluttum fyrst í Fnjóskadalinn. Það var í árdaga Víkurskarðsins sem þá þótti reyndar mikil samgöngubót. Við vorum ung og bjartsýn og höfnuðum fyrirframgefnum hugmyndum um að við værum að fara í hefðbundinn búskap. Ég man ennþá hvað fólk hér rak upp stór augu þegar fréttin barst og æði oft fengum við spurninguna: „Já en, á hverju ætlið þið þá að lifa?“ Á þeim tíma lifðu nánast allir hér á búskap.

Einhvernvegin hefur okkur það nú tekist , það hefur ekki alltaf verið auðvelt en við fundum okkar farveg. Og í gegnum árin hefur þeim fjölgað töluvert sem búa hér og starfa við annað en landbúnað.

Víkurskarðið farartálmi
En það er þetta blessaða Víkurskarð. Vissulega er gaman að fara þar um á sólríkum sumardegi og útsýnið skemmir ekki í hvora á áttina sem litið er, en þeim sem ekki þekkja til hættir til að gera lítið úr þeim aðstæðum sem skapast þar gjarnan yfir vetrartímann.

Ég mun ekki syrgja vetrarferðirnar yfir Skarðið, enda í mínum reynslubanka um þennan fjallveg minningar sem sitja fastar á sálinni en hughrifin af því að horfa yfir spegilsléttan Eyjafjörðinn. Og það eru neikvæðar minningar.

Það er til dæmis minningin um nýjársdag 2005 þegar maðurinn minn fékk hjartaáfall og Skarðið ófært – ekki sérlega góð minning. Biðin eftir Súlumönnum sem brutust frá Akureyri með lækni og sjúkraflutningamenn var löng og ferðin inn eftir tók í minningunni eilífðartíma. Það fór betur en á horfðist – en mikið hefði nú verið gott að hafa göngin þá.

Það getur skollið á fyrirvaralaust uppi í Hrossagilinu og þeir sem það hafa upplifað þekkja þá tilfinningu að komast hvorki aftur á bak né áfram vegna veðurs og vita ekkert hvort eða hvenær einhver asninn gluðar framan á, aftan á eða jafnvel inn í hliðina á manni. Skyldu menn geta sett sig í spor þeirrar konu sem lendir í þannig aðstæðum ein á ferð – og ólétt? Ég þekki það – og það er verulega vond tilfinning.

Ég gæti haldið áfram og sagt ykkur margar fleiri sögur sem tengjast baráttu fólksins hér austan við, við þennan „krúttlega“ fjallveg. Þær sögur hafa ekki endilega farið hátt eða ratað á forsíður fjölmiðlana, en oft hefur staðið tæpt og litlu mátt muna að illa færi. Það er til dæmis ekki óalgengt að vinnustaður minn, Stórutjarnaskóli breytist í fjöldahjálparstöð í vondum vetrarveðrum og margir hafa verið fegnir að skríða þar í hús þegar færðin spillist út af – og Víkurskarð lokast.

Mikilvæg samgöngubót – öryggisventill
Gerð Vaðlaheiðargangna hefur fengið mjög neikvæða umfjöllun í samfélaginu, það er talað um kjördæmapot og ég held að þar hafi öll stóru orðin verið látin falla. Ég er samt ekki viss um að þeir hinir sömu og gagnrýna framkvæmdina hvað hæst vildu endilega vera í sporum okkar hér.

Ég ætla hins vegar ekkert að dæma það hvort að einhver önnur göng hefðu átt að vera á undan í forgangsröðinni. Ég þekki líka til aðstæðna austur á landi þar sem fjallvegir liggja mun hærra en Víkurskarð. Þekki Fjarðarheiðina og veit að hún sýnir ekki alltaf sparihliðina yfir vetrartímann. Það er hins vegar mín skoðun að ætlum við að viðhalda byggð í landinu þurfi samgöngur að standast þær kröfur sem gerðar eru í dag. Við erum rík þjóð og jarðgangnagerð ætti að vera sjálfsagður þáttur í nútímavegagerð rétt eins og hjá öðrum þjóðum.

Það eru breyttir tímar og þó að þeir sem eru komnir aðeins upp á árin sætti sig við ýmislegt þá gerir unga fólkið það ekki og við ætlum þeim að taka við. Því segi ég það að skilyrði fyrir áframhaldandi búsetu fólks hér sem annarsstaðar eru tryggar samgöngur.

En Vaðlaheiðargöng – ég get sagt ykkur það að orðið bráðnar á tungu minni eins og góður konfektmoli. Mér finnst gott að segja það, það hljómar vel, það vekur mér vonir um aukin lífsgæði og tilfinningin fyrir þessari framkvæmd fyllir mig sem íbúa í þessu sveitarfélagi bjartsýni og öryggi.

Göngin eru mikið hagsmunamál fyrir alla sem búa austan Vaðlaheiðar. Þar get ég fyrst nefnt aðgengi að Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri sem er svæðinu hér austur um gríðarlega mikilvægur öryggisventill. Þegar við mætum sjúkrabílnum í Ljósavatnsskarði er hann ekkert endilega að flytja sjúkling frá Húsavík til Akureyrar, hann getur allt eins verið að koma frá Egilsstöðum eða Norðfirði.

Margir hér austan við stunda nám á Akureyri og keyra daglega á milli. Hér þurfa foreldrar að sjá á eftir börnum sínum í framhaldsskóla inn yfir heiði, flest fara þau þangað, leigja þá ýmist eða búa á heimavist. Það er kostnaðarsamt, fyrir utan það að það er ekki æskilegt að þurfa að sleppa hendinni af börnunum sínum svo ungum. Mér finnst ekki óeðlilegt að ætla að með betri samgöngum skapist meiri líkur á að börnin okkar geti búið lengur í foreldrahúsum og farið daglega á milli. En það verður þá að vera þannig að snjómokstur á sveitavegum verði í takt við almenningssamgöngur um þjóðveg 1.

Aukin tækifæri felast í bættum samgöngum
Ég hef alveg heyrt þær raddir að sérstaða samfélagsins okkar komi til með að breytast vegna bættra samgangna. Ég kaupi alveg þau rök, en hef engar sérstakar áhyggjur af því. Við þróumst bara og það er eðlilegt. Auðvitað er þetta gagnkvæmt, því við komum einnig til með að eiga greiðari leið út úr okkar samfélagi og fáum þá aukin tækifæri til að nýta okkur þann fjölbreytileika sem nágrannar okkar í þéttbýlinu hafa upp á að bjóða og tekið þar þátt.

Það er einhæfni í atvinnulífi, erfiðar samgöngur og fjarlægð frá vinnusóknarsvæðum sem gerir það oftast að verkum að íbúum í hinum dreifðu byggðum landsins fækkar. Þetta á við um okkur, ekki satt?

Ég er sannfærð um að tilkoma Vaðlaheiðargangna eigi eftir að breyta landslaginu meira en okkur grunar. Til dæmis gæti aukið aðgengi að atvinnu komið til með að styrkja hér búskap og ég hugsa að margir vilji drýgja tekjurnar með því að stunda vinnu af bæ. Það styrkir líka samfélagið í heild að hafa greiðari aðgang að fjölbreyttum vinnumarkaði. Göngin annarsvegar og uppbyggingin á Bakka hinsvegar munu vonandi tvinna saman þráð sem tengir byggð í Þingeyjarsýslu allri og það ásamt þeim atvinnugreinum sem fyrir eru stuðla að samfelldu atvinnusvæði frá Eyjafirði og austur um. Það eru nú þegar margir sem sækja vinnu úr Eyjafirði austur og öfugt og eins og við vitum er Víkurskarðið orðið næst fjölfarnasti fjallvegur landsins. Og það sem að menn gleyma gjarnan, Víkurskarðið tengir Austur – og Norðurland og miklir flutningar eru þar um – í báðar áttir.

Með göngunum batnar aðgengi að Akureyrarflugvelli fyrir íbúa austan Vaðlaheiðar og vonandi breytast þá líka forsendur fyrir betri nýtingu og frekari uppbyggingu Aðaldalsflugvallar þannig að það verði tveir öflugir flugvellir á þessu svæði. Til hagsbóta fyrir Þingeyinga – og Eyfirðinga til framtíðar.

Ég er bjartsýn á framtíðina og trúi því að ef/þegar fólk kemur til með að flytja hér austur þegar Vaðlaheiðargöng opna ætti enginn að þurfa að spyrja „Á hverju ætlið þið að lifa?“ því þá munu leiðir liggja til allra átta.

Ósk Helgadóttir
Merki, Fnjóskadal