Rifjaði upp gamla tíma í Aðgerðinni

Greinilegt er að ræða formanns Framsýnar hitti í mark á hátíðarhöldunum 1. maí, ekki síst sá hluti sem varðaði  hans fyrstu skref á vinnumarkaði þegar hann ungur maður hóf störf hjá Fiskiðjusamlagi Húsavíkur, þá 18 ára gamall. Sjá meðfylgjandi úr ræðu formanns Framsýnar þar sem hann rifjar upp gamla tíma:

Ágæta samkoma!

Það er laugardagsmorgun og það er landburður af fiski. Árið er 1979.

Dagurinn er tekinn snemma og allir sem vettlingi geta valdið eru á leið niður að höfn til starfa í Aðgerðinni, deild innan Fiskiðjusamlags Húsavíkur.

Ingvar í Bókabúðinni fagnar, sem og aðrir kaupmenn. Þeir vita sem er, að verslun eykst í bænum þegar fiskast vel.

Nágrannar mínir, Eysteinn og Heiða, bjóða mér góðan daginn um leið og þau setjast upp í bílinn á Iðavöllunum.

Reyndar tók það yfirleitt töluverðan tíma fyrir þau að koma sér niður í fjöru enda Eysteinn langt frá því að vera þekktur ökuníðingur. Hann þótti reyndar fara mjög rólega og rúmlega það.

Utar í götunni má sjá aftan á þá bræður, Dóra og Stjána Hákonar rölta til vinnu. Stjáni var ekki glaður í bragði, enda hafði ÍA tapað fótboltaleik, kvöldinu áður, en hann var mikill Skagamaður.

Dóri skildi hins vegar ekkert í því hvað bróðir hans væri viðkvæmur fyrir fótbolta og brosti í kampinn. Að hans mati skipti það engu einasta máli hvort ÍA hefði farið með sigur að hólmi, eða ekki. Undir það tóku hjónakornin Guðný og Óli Bjarna á Sólvöllunum, sem sögðust reyndar ekkert vit hafa á fótbolta.

Liðið á Torginu, sem er bæjarhluti á Húsavík, hélt áfram að safnast saman á leið sinni til vinnu og hópurinn þéttist. Reyndar höfðu Siggi Steini og Dilli farið fyrr um morguninn, enda báðir sjómenn, en algengt var að bátar, stórir sem smáir, létu úr höfn eldsnemma á morgnanna.  Pabbi tilheyrði þessum hópi sem fór snemma, enda þurfti hann að gera allt klárt fyrir daginn í fiskimjölsverksmiðjunni, þar sem þrærnar voru yfirfullar af fiskúrgangi.

Kristjana og Bjössi Þorkels sem bjuggu á Reykjaheiðarveginum kinkuðu kolli og gengið af Brávöllunum kom stormandi að venju.

Fyrir hópnum fór Þráinn Kristjánsson, barnmargur maður. Í humátt á eftir honum komu þrír af sonum hans, þeir Siffi, Lilli og Goði, allt hörkuduglegir ungir menn.

Fyrir aftan þá glitti í kratann, Dóra Þorgríms, sem veifaði Alþýðublaðinu með bros á vör, enda Alþýðuflokkurinn komið vel út úr nýlegri skoðanakönnun.

Hann hvatti okkur ungu mennina til að setja X við A í næstu kosningum. Já menn voru pólitískir á þessum árum, vissulega voru þeir flestir sannir vinstrimenn, kratar eða kommar, sem unnu fyrir neðan Bakkann.

Máni í Tungu verður á vegi okkar, hálf þreytulegur. Sagði hann kartöflurnar í garðinum hafa haldið fyrir sér vöku þá um nóttina og hann því lítið sem ekkert sofið. Þær þroskuðust svo hratt. „Það brakar og brestur í jarðveginum þegar þessir rosalegu boltar eru að ryðja frá sér moldinni með hávaða og látum“ sagði Máni íbygginn á svip.

Já það lífgaði upp á tilveruna að hlýða á ýkjusögurnar hjá Mána í Tungu enda bjó hann yfir mikilli frásagnargáfu, þessi mikli meistari.

Þegar komið var yfir Garðarsbrautina við Hrunabúð, verslun kaupfélagsins, hélt verkafólkið áfram að streyma frá öðrum götum bæjarins, sjómenn, beitningamenn og fiskvinnslufólk gengu í takt. Lífsbjörgin var sjórinn og það sem hann gaf.

Á þessum tíma unnu flestir fyrir neðan Bakkann. Bjarney í Múla veifar unga manninum og spyr hvað sé að frétta, hvort þetta sé fyrsti dagurinn í vinnu eftir búfræðinámið á Hvanneyri.

Áður en ég næ að svara konunni með þykku gleraugun tekur Geiri í Ásgarði af mér orðið og fer að lýsa frétt sem hann hafði heyrt í útvarpinu fyrr um morguninn sem enginn annar kannaðist við að hafa heyrt. Er hann sakaður um að fara ekki rétt með. Geiri var fljótur til svara, hann skildi það vel að aðrir hefðu ekki heyrt sömu fréttina og hann, sem varðaði alla heimsbyggðina, enda ætti hann öðruvísi útvarp en aðrir. Hans útvarp væri nefnilega rússneskt og það flytti öðruvísi og ábyrgari fréttir.

Menn hristu höfuðið yfir þessum útskýringum Geira í Ásgarði. Þetta væri kallað að hagræða sannleikanum. Geiri gerði lítið fyrir það og hélt göngu sinni áfram með bros á vör, enda náð að hækka blóðþrýstinginn hjá nokkrum í hópnum.

Áfram var haldið niður í Aðgerð og Ívar Geirs, Palli Helga, Hjalli Geira, Doddi Kobbi, Hallgrímur Guðmunds og Torfi Sig. bætast í hópinn á lokametrunum. Við tekur langur og strangur vinnudagur undir stjórn Alla Þorgríms verkstjóra.

Já, það var ómetanlegt að verða samferða öllu þessu frábæra og yndislega fólki, sem mörg hver þurftu að hafa verulega mikið fyrir lífinu á þessum árum.

Það sem er fallegt við þennan tíma er að það voru allir jafnir sem störfuðu í Aðgerðinni, það hjálpuðust allir að.

Vissulega voru ekki allir heilsuhraustir og sumir reyndar með skerta starfsorku. Það skipti bara engu máli, við litum á okkur sem jafningja og léttum undir hver með öðrum. Vinnustaðamenningin var einstök.

Ég skal fúslega viðurkenna að ég sakna þessa tíma þegar ég horfi yfir farinn veg.

Óhætt er að segja að þessi tími hafi mótað mig til lífstíðar þar sem grunnurinn að ævistarfinu var lagður. Annars stæði ég ekki hér í dag, þetta löngu síðar, sem formaður í stéttarfélagi.

Vinnufélagarnir kusu mig sem trúnaðarmann árið 1981, þegar ég var tvítugur að aldri auk þess að hvetja mig til þess að taka að mér formennsku í Verkalýðsfélagi Húsavíkur, nú Framsýnar stéttarfélags þann 3. maí 1994.  

Fyrir þennan mikla og góða stuðning er ég þakklátur nú þegar ég fagna 30 ára formennsku. Þetta hefur verið langur og strangur tími sem hefur gefið mér mikið.

Þegar ég tók við félaginu árið 1994 lofaði ég fráfarandi formanni Verkalýðsfélags Húsavíkur, Helga Bjarnasyni, að viðhalda hátíðarhöldunum 1. maí. Blessuð sé minning hans.

Helgi hafði ákveðnar áhyggjur af því að ungir menn eins og ég hefðu ekki sama skilning á mikilvægi dagsins eins og þeir sem eldri væru.

Síðan þá hef ég reynt að fylgja eftir vegvísi félaga Helga með mínu frábæra samstarfsfólki sem sannast með þessum glæsilegu hátíðarhöldum.

Ég veit að Helgi Bjarnason er með okkur í anda hér í dag og upplifir stemninguna sem fylgir baráttudegi verkafólks. Það svífur baráttuandi yfir hátíðinni.

Deila á